Miłośnicy strategii bardzo długo czekali na wydanie tej gry w wersji na PlayStation. Firma MICROPROSE wypuściła ją bowiem na rynek PC już w roku 1994 i od razu zyskała sobie ona duże grono zwolenników. Konwersja na PlayStation jest dosyć wierna, zmieniono jednak kilka szczegółów, dodano początkowe demko, także całość wygląda bardzo interesująco. Jeśli jesteś napalonym fanem strategii, to na pewno słyszałeś już nie raz o TRANSPORT TYCOON i oto teraz masz wreszcie okazję w nią zagrać na PlayStation.

Gra jako jedna z niewielu w pełni obsługuje myszkę. Można oczywiście grać na padzie (trójkątem wychodzi się z danego menu, a klawiszem X wciskamy poszczególne ikony). Twoje zadanie polega na takim zarządzaniu środkami transportu (samochody, autobusy, statki, samoloty, kolej), aby za-robić na tym jak najwięcej pieniędzy. Na początku gry musisz przygotować sobie bazę, wybudować drogi i tory, stacje kolejowe i porty. Aby nie było Ci zbyt łatwo, przeciwnicy nie próżnują, tak więc zapowiada się ciekawa rozgrywka. Przejdźmy więc do szczegółów.

Po wybraniu opcji New Game, rozpoczynamy grę od wpisania swego imienia, pod którym będziemy prowadzić nasze interesy. Później można zmienić twarz swego menadżera oraz wybrać kolor kontrolowanych pojazdów. Możemy także zbudować swoje HO (rezydencję, która rozrasta się z biegiem gry – HeadQuater). Następnie wybieramy poziom trudności (jeden z pięciu) i przechodzimy do właściwej gry.

BUDOWA DWORCÓW I POŁĄCZEŃ
Na początek należy wybudować jeden z sześciu różnych dworców (w nawiasach podane są towary, które można przywozić lub wywozić z danego dworca):
– railway station (pasażerowie, poczta, wszystkie dobra)
– bus station (pasażerowie)
– lorry station (poczta, wszystkie dobra)
– dock (pasażerowie, poczta, wszystkie dobra)
– airport (pasażerowie, poczta, wszystkie dobra)
– oil platforms (to samo co „dock” lub „airport”, ropa)
Jak widać, nie na wszystkich dworcach można przewozić wszystkie towary (szczególnie na początku jest to bardzo ograniczone), dlatego dobrym rozwiązaniem będzie budowanie mega-dworców, które powstają poprzez postawienie kilku z nich zaraz koło siebie. Np. budujemy lotnisko (air-port) koło kopalni węgla, dostarczając tym samym ludzi do pracy, ale nie możemy wywozić go stamtąd (węgla), więc stawiamy obok dworzec kolejowy (railway station), z którego będziemy wywozić wydobyty węgiel. Takie łączenie jest bardzo korzystne, gdyż jest dużo tańsze od budowania ich osobno – bardzo ważna rzecz przy rozwoju firmy (budować jak najtaniej, a przewozić i zarabiać jak najwięcej).Warto również zaznaczyć, że wszystkie budynki oprócz doków (dock) musimy stawiać na ziemi.

Do połączenia dwóch dworców możemy użyć dróg (dla autobusów, samochodów) lub torów (dla pociągów). Najlepszym jednak rozwiązaniem jest używanie połączeń stworzonych przez konkurencję (bardzo tanie w eksploatacji). Oczywiście lotniska i doki nie muszą być połączone przez specjalne drogi. Przy budowaniu dróg uważaj na skrzyżowania z torami kolejowymi, ponieważ będzie to miejsce, w którym często będzie dochodzić do wypadków (nawet śmiertelnych), co niekorzystnie odbije się na interesach Twojej firmy. Na dłuższą metę taniej będzie zbudować wiadukt nad torami. Natomiast dla statków konieczne będzie zamocowanie boi, które należy umieszczać w miejscach, w których statek powinien skręcić (należy je także zaznaczyć w rozkładzie statku).

TRANSPORT
Rodzaj transportu, którego należy użyć, zależy od kilku czynników, m.in. odległości, rodzaju i ilości dóbr. Samolotów używaj do szybkiego i dalekiego przewozu poczty i pasażerów. Pociągów także używaj do szybkiego, ale niezbyt odległego przewozu poczty i pasa-żerów. Natomiast autobusów i ciężarówek używaj na niedalekie trasy. Statki są raczej dodatkowym środkiem transportu, gdyż nie mogą zbyt dużo przewozić. Np. tankowiec może zabrać do 220 ton oleju, natomiast pociąg z ośmioma wagonami może zabrać aż 240 ton oleju. Tak więc użycie pociągu jest tańsze, a co za tym idzie – bardziej ekonomiczne. Statków można czasami użyć, jeśli trzeba przewieźć towar przez rzekę, gdy nie ma innego dojazdu lądowego, ponieważ mosty znacznie spowalniają pociągi (nawet o połowę). Również jeśli teren jest mocno zurbanizowany i nie ma już miejsca na zbudowanie dodatkowych torów, użycie statków jest bardzo wskazane.

Na początku gry większość dóbr może być przewożona przez pociągi lub ciężarówki. Pociągi są bardziej bezpieczne niż transport drogowy (jeśli będzie za dużo samochodów, zaczną się tworzyć korki, a wtedy szybkość transportu znacznie spada). Ale należy uważać, gdyż ilość pociągów jest ograniczona (patrz tabelka „Ograniczenia”); Należy na to zwracać uwagę, gdyż w pewnym momencie, kiedy będziesz tego bardzo potrzebował, nie będziesz mógł już zbudować więcej pociągów. Transport drogowy jest bardzo przydatny dla usług miejskich i podmiejskich, gdzie położenie torów jest niemożliwe (brak miejsca). Jest on również bardzo dobrym dodatkiem do lotnisk czy dworców kolejowych – trzeba przecież jakoś dostarczać towary na stacje.

ZMIANA/SPRZEDAŻ POJAZDÓW
Jeśli będziesz chciał sprzedać lub zmienić starszy model pojazdu na nowy, wybierz symbol „depot” w opcjach pojazdu, aby skierować go do najbliższego „magazynu”. Kiedy taki pojazd dotrze do celu, otrzymasz wiadomość. Otwórz teraz okno magazynu, naciskając na „magazyn” – Twój pojazd jest tam pokazany. Jeśli chcesz go sprzedać, wybierz go i przenieś do śmietnika po prawej, a Twoje fundusze wzrosną o wartość danego pojazdu. Czasami nie możesz sprzedać go w danym momencie – wyświetla się wtedy napis „Can’t sell vehicle” – musisz wtedy odczekać jakiś czas i ponownie spróbować. Następnie możesz kupić nowy wybierając opcję „Buy”.

MIASTA
Naciskając na nazwę miasta, uzyskasz okno informacyjne danego miasta. Następnie, wybierając ikonę zarządzania miastem, otrzymasz dostęp do wielu przydatnych operacji (oczywiście jeśli będziesz miał odpowiednią ilość kasy). Dostępne operacje to:
– little advertising campaign – mała akcja reklamowa
– medium advertising campaign – większa i oczywiście droższa promocja Twojej firmy
– large advertising campaign – wielka kampania reklamowa
– give money for road improvement – przeznaczenie pieniędzy na roboty drogowe, co korzystnie wpływa na wizerunek Twojej firmy
– build a statue of your company – wybudowanie pomnika Twojej firmy – fajne, ale nie wiadomo po co…
– give money for house building – przeznaczenie pieniędzy na zbudowanie budynków publicznych
– buy exclusive transport rights on city terrain for one year – możesz tu wykupić roczną wyłączność na przewóz poczty, dóbr i pasażerów

ORGANIZACJA JAZDY POCIĄGÓW
Każdy pociąg potrzebuje torów, dwóch stacji i garażu, aby poprawnie funkcjonować. Na trasie, w danej chwili, może być tylko jeden pociąg. Trasa może być podzielona na kilka odcinków. Aby je odgraniczyć, musisz postawić sygnalizatory. Uwaga: dworce nie stanowią granicy – aby dana stacja stała się taką granicą, musisz postawić sygnalizatory przy wszystkich torach (przed stacją), które prowadzą do stacji.
Pociągi w pewnym sensie są inteligentne, gdyż jeśli do stacji do której mają dojechać prowadzi więcej niż jedna droga, wybiorą krótszą. Jednak jeśli jest ona zajęta, dany pociąg pojedzie następnym wolnym torem. Kiedy dwa pociągi spotkają się na pojedynczym torze przy semaforze, zatrzymają się one przy nim, blokując sobie drogę. Po krótkiej chwili jeden z nich „wrzuci” wsteczny bieg i wróci do najbliższego rozwidlenia.
Najlepszym sposobem na uniknięcie tego typu wypadów najlepiej jest budować dla każdego pociągu osobne torowisko. Jest to drogie, ale nawet pociąg kierowany przez blondynkę (!) zawsze bezproblemowo dojedzie do celu. Możesz także na jeden tor skierować dwa pociągi, ale w takim wypadku nie możesz zapomnieć o specjalnych „mijankach”.

POJAZDY
Z czasem będą powstawały nowe pojazdy, które będziesz mógł kupić do swojej firmy. Ale nigdy nie ufaj ich pierwszej wersji, która opuści fabrykę. Są one zazwyczaj z licznymi wadami i usterkami, należy więc odczekać rok lub dwa i dopiero wtedy dokonać zakupu – w przeciwnym razie możesz wyrzucić pieniądze w błoto. Aby zobaczyć dane techniczne pojazdu otwórz menu „Build new vehicle”, znajdziesz tam wiele cennych wskazówek i informacji na jego temat. Możesz wtedy zdecydować czy kupić pojazd, który jest już w 45% przestarzały, czy poczekać na nowy model. Nie czekaj też zbyt długo i nie kupuj maszyn, które zostały zaprezentowane po raz pierwszy 30 lat wcześniej, gdyż są one bardzo awaryjne. Najlepsze parametry (szybkość, mała awaryjność, cena itp.) mają pojazdy, które zostały stworzone mniej więcej 5 lat wstecz.

KOLEJE JEDNOSZYNOWE
Po 68 latach gry (oczywiście czasu konsolowego), czyli w roku 1998, zostanie zaprezentowany całkiem nowy typ pociągu, który poruszać się będzie tylko po jednej szynie. Automatycznie pojawi się nowa ikonka torów w menu „Build track”. Oczywiście nowe pociągi nie mogą się poruszać po starych torowiskach, nie mogą używać starych stacji kolejowych ani sygnalizatorów. Możesz wtedy całkowicie przebudować kolejowy system transportu, stosując najnowsze osiągnięcia technologii. Nowe maszyny są dużo bardziej wydajniejsze od swoich poprzedników. Oto ich dane techniczne (w nawiasach dane starych pociągów):
Prędkość maksymalna – 255 km/h (249 km/h),
pojemność silnika – 10000 PS (8000 PS).
Mosty pod te koleje mogą mieć zasięg większy niż 15 jednostek i być pokonywane z prędkością 241 km/ h (mosty pod stare pociągi mogły mieć tylko do 15 jednostek i pokonywane były z prędkością 112 km/h). Także do wagonów będziemy mogli załadować pięć ton więcej. Tak więc nowa kolej jest dużo bardziej wydajna, szkoda tylko, że tak późno jest ona dostępna.

KATAKLIZMY
W opcjach możesz włączyć lub wyłączyć kataklizmy (menu „Disasters”). Nie są to jednak zwykłe wypadki jak rozbicie się samolotu czy wypadek na skrzyżowaniu. Są one zaskakujące i trochę zwariowane. W czasie gry widziałem następujące zdarzenia:
– Zapadnięcie się ziemi pod kopalnią węgla – kiedy się to stanie, wszystkie drogi i tory w okolicach danej kopalni zostaną zniszczone.
– Kolizja z UFO – Od czasu do czasu małe UFO przelatuje nad miastami, poszukując pojazdów gracza (!). Kiedy takowe odnajdzie, dany pojazd zostaje zniszczony.
– Fabryka lub rafineria zostaje zniszczona przez tajemniczy obiekt – wojskowy helikopter lub myśliwiec zniszczył jedną z fabryk (pewnie w ramach ćwiczeń). Nie przejmuj się pociągami czy ciężarówkami jadącymi do ruin, produkcja po niedługim czasie zostanie wznowiona.
– Lądowanie UFO niedaleko miasta – czasami nic się nie dzieje, UFO odlatuje. Jednak od czasu do czasu wojskowy myśliwiec ostrzeliwuje obcy statek, niszcząc wszystko w obrębie UFO (kwadrat 4×4). Jeśli nie było tam żadnych budowli (dróg, domów, torów), możesz to zignorować.
– Rozbicie się sterowca – duży sterowiec leci do lotniska gracza (żadnego innego) i spada na dół. Eksplodując niszczy całe lotnisko.

STRATEGIA
Aby na początku szybko zarobić dużo pieniędzy, musisz zwrócić uwagę na to, gdzie połączenia są niezbędne. Wybuduj tylko te niezbędne i poczekaj na dalszy rozwój wydarzeń (nigdy nie buduj na wyrost). Po dwóch lub trzech latach zostaniesz właścicielem prostej firmy transportowej, którą będziesz mógł szybko rozbudować.
Aby na początku stworzyć system transportowy oparty na kolei, przewożący ludzi i pocztę pomiędzy blisko położonymi miastami, będziesz musiał poświęcić więcej czasu i pieniędzy. Ale po jakimś czasie połączenia zaczną przynosić znaczne zyski, gdyż miasta bardzo szybko się rozwiną i rozrosną, a co za tym idzie – będzie dużo więcej towarów do przewozu. Nie będziesz wtedy musiał szukać dużego miasta, gdzie na siłę trzeba będzie wciskać tory (czasami jest to niemożliwe).
Po trudnym początku możesz przejść dalej. Zawsze wszystko buduj najszybciej jak się da, zaciągaj kredyty, aby budować więcej i więcej. Dojdziesz wtedy w krótkim czasie do sytuacji, kiedy budowa następnych budynków nie będzie możliwa (patrz tabelka „Ograniczenia”), a wtedy będziesz mógł się zabrać za walkę z konkurencją, Jest kilka sposobów na zwalczanie konkurencji, można np. niszczyć ich tory, drogi – zresztą do tego dojdziecie sami… Mogę podpowiedzieć, że warto jest zbudować za małe pieniądze samą lokomotywę i skierować ją na tor, po którym porusza się pociąg konkurencji – nastąpi małe bum (!). Na, sam koniec zaznaczę, że tak jak w prawdziwym życiu (tym poza telewizorem!) wszystko z czasem staje się droższe. Szybko się o tym przekonasz, kiedy budując budowle zauważysz, że inwestujesz coraz więcej kasy.

I to by było na tyle.
Gra ta jest jedną z nielicznych gier strategicznych na konsolę (na europejskim rynku – dop. red.), ale nie ukrywam, że jest ona bardzo dobra i polecam ją wszystkim fanatykom strategii. Nie ma chyba nic lepszego od budowy swego własnego świata (Sim City na PSX’a jest bardzo słabe). Mimo sędziwego wieku, gra ta nie straciła nic na swojej wartości i naprawdę można stracić wiele długich wieczorów, zwłaszcza że zbliża się zima i Święta – trzeba w coś grać.
Aju